Lịch sử thường được biết đến là một môn học khô khan và khó nhằn. Nhưng hiện nay, học sinh đã có thể tiếp cận với môn học này một cách dễ dàng bằng nhiều phương pháp thú vị, trong đó có phim ảnh.
Thần thoại sử Việt – Giai thoại Lịch sử Hai Bà Trưng (Nguồn: Vạn Tích)
MỘT SỐ NÉT VỀ PHIM LỊCH SỬ VIỆT NAM
Phim lịch sử được lấy bối cảnh từ quá khứ, dựa vào nhiều yếu tố sẽ được phân ra nhiều nhóm. Thông thường, người ta sẽ chia phim lịch sử theo hai yếu tố chính, đó là nguồn sử (phim chính sử, phim dã sử) và bối cảnh (phim cổ tích, phim cổ trang, phim bối cảnh hiện đại sau năm 1945). Bên cạnh đó, phim lịch sử Việt Nam còn được làm theo rất nhiều hình thức, phổ biến nhất là phim hoạt hình, phim tài liệu và phim điện ảnh.
Phim tài liệu “Sao tháng 8” (Nguồn: VTV)
SỰ PHÁT TRIỂN CỦA PHIM HOẠT HÌNH LỊCH SỬ
Có thể nói, phim hoạt hình là thể loại phim dễ tiếp cận nhất với khán giả ở mọi lứa tuổi bởi những hình vẽ sinh động, màu sắc tươi sáng. Nhờ những ưu điểm như vậy mà đã có rất nhiều bộ phim hoạt hình về lịch sử được ra đời, điều ấy cũng giúp ích cho rất nhiều các em học sinh trong việc tìm hiểu lịch sử, tìm hiểu tinh hoa văn hóa dân tộc.
Nổi bật nhất trong các bộ phim hoạt hình lịch sử có lẽ là bộ phim “Cậu bé cờ lau”. Đây là bộ phim 3D về lịch sử dài nhất từ trước tới nay hoàn toàn do ekip Việt Nam thực hiện. “Cậu bé cờ lau” kể về người anh hùng Đinh Bộ Lĩnh dẹp loạn 12 sứ quân, lập nên một vương triều phong kiến hùng mạnh.
Bộ phim đã tái hiện lại cảnh quê hương núi non nước Việt thơ mộng cùng với các làn điệu dân ca, các bài đồng dao,… các yếu tố văn hóa Việt Nam đều đã được nhà làm phim lồng ghép rất khéo léo, giúp khán giả như có thể quay về thời xa xưa, như được hòa mình cùng nhân vật. Với sự đầu tư, tỉ mỉ trong từng thước phim, “Cậu bé cờ lau” đã xuất sắc giành được nhiều hạng mục giải thưởng: “Cánh Diều Vàng” cho “Phim hoạt hình xuất sắc nhất” (2015), “LHP Việt Nam – Bông Sen Vàng” cho “Phim hoạt hình xuất sắc nhất” (2015),…
Phim hoạt hình “Cậu bé cờ lau” (Nguồn: Phim hoạt hình Việt Nam)
Là một bộ phim được lấy cảm hứng từ truyền thuyết Việt Nam, “Con Rồng cháu Tiên” thu hút sự chú ý của nhiều khán giả ngay từ khi hé lộ những hình ảnh đầu tiên. Bộ phim kể về nước Việt thuở sơ khai với nước non hùng vĩ, tươi đẹp nhưng cũng đầy thú dữ, yêu tinh rình rập con người. Lạc Long Quân và Âu Cơ vô tình gặp gỡ và kết duyên, sinh ra bọc trăm trứng. Trong suốt hành trình, họ vừa hỗ trợ nhân dân dân xây dựng cuộc sống, vừa phải tìm cách đối phó với những yêu tinh gây hại cũng như bảo vệ bọc trứng.
“Con Rồng cháu Tiên” gây ấn tượng với người xem bởi sự đầu tư, chau chuốt trong quá trình làm phim. Bộ phim được hoàn thành với 180 ngày tâm huyết, hơn 10.000 giờ sáng tạo của hơn 100 nghệ sĩ xuất phát từ mong ước làm sống lại câu chuyện cội nguồn, để truyền tải tốt hơn các bài học cốt lõi của văn hóa Việt. Đó là giá trị của sự lao động, chinh phục thiên nhiên, lòng tri ân, sự đoàn kết, tình yêu thương đồng bào và niềm tự hào dân tộc.
Phim hoạt hình “Con Rồng cháu Tiên” (Nguồn: Biti’s)
Được sản xuất với mục đích khơi gợi lòng yêu sử Việt của thế hệ trẻ, chương trình “Hào khí ngàn năm” được phát sóng trên VTV1 nhận được nhiều phản hồi tích cực sau khi lên sóng. Chương trình như một cuộn phim trải dài dọc theo thời gian, từ thời Vua Hùng dựng nước đến hết thời Lê – Trịnh. Mỗi tập phim thời lượng 5 phút gắn với một nhân vật, một sự kiện hay một tích truyện trong lịch sử.
Qua chương trình, nhà sản xuất mong muốn đóng góp một phần nhỏ nhằm khơi dậy lòng yêu lịch sử, vun đắp tình yêu Tổ quốc, mở rộng tầm nhìn thế giới; làm sống dậy những giá trị truyền thống và đạo lý tốt đẹp của cha ông trong lòng cộng đồng xã hội. Đồng thời chương trình cũng hy vọng bước đầu hình thành ý thức lịch sử coi trọng chứng cứ, giúp khán giả học được cách phân tích và giải quyết vấn đề lịch sử.
Hào khí ngàn năm – Chí khí Trần Bình Trọng (Nguồn: Khát Vọng Non Sông VTV)
NIỀM CẢM HỨNG BẤT TẬN CỦA CÁC NHÀ LÀM PHIM
Bên cạnh phim hoạt hình thì lịch sử cũng là một mảnh đất màu mỡ để các nhà làm phim điện ảnh khai thác. Tính đến nay, đã có rất nhiều bộ phim điện ảnh lấy đề tài chiến tranh Việt Nam, nổi bật trong số đó là “Mùi cỏ cháy”.
“Mùi cỏ cháy” là bộ phim điện ảnh được công chiếu vào năm 2012, lấy bối cảnh là sự kiện Mùa hè đỏ lửa 1972 với trận chiến tại thành cổ Quảng Trị. Nhân vật chính trong bộ phim là bốn sinh viên Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội: Hoàng, Thành, Thăng, Long theo lệnh tổng động viên lên đường nhập ngũ năm 1971, được huấn luyện tốc hành và tham gia chiến đấu tại Thành cổ Quảng Trị năm 1972. Tại đây, Thành, Thăng và Long đã hy sinh còn Hoàng may mắn sống sót trở về. Bộ phim được kể lại từ ký ức của Hoàng, khi ông về thăm lại chiến trường năm xưa.
Kịch bản của “Mùi cỏ cháy” do nhà thơ Hoàng Nhuận Cầm đảm nhiệm, dựa trên cuốn nhật ký “Mãi mãi tuổi hai mươi” của liệt sĩ Nguyễn Văn Thạc. Bộ phim được đánh giá đã lay động khán giả với những bi kịch đời thường và những hy sinh tuổi trẻ thời chiến mang theo khát vọng về gia đình, tình yêu, tình bạn,… Cũng nhờ đó, bộ phim đã xuất sắc giành được nhiều giải thưởng danh giá, trong đó có giải “Phim điện ảnh xuất sắc nhất” tại lễ trao giải Cánh Diều Vàng 2011.
Phim điện ảnh “Mùi cỏ cháy” (Nguồn: VTV)
Cho đến nay, phim lịch sử vẫn được các khán giả quan tâm và chú ý. Điều đó thể hiện rõ nhất khi bộ phim điện ảnh “Đảo, phở và piano” được công chiếu trong thời gian gần đây. Phần kịch bản của bộ phim được tác giả Phi Tiến Sơn ấp ủ trong hơn 10 năm, tập trung khai thác lịch sử ở khía cạnh tâm linh, hình tượng người Hà Nội thời chiến và những mảnh đời khác nhau tạo nên bức tranh hoàn chỉnh về tinh thần dân tộc.
Thời điểm hoàn thành, bộ phim đã có một buổi công chiếu giới hạn người xem và thu về nhiều phản hồi tích cực. Tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 23, bộ phim được trao giải “Bông sen bạc” hạng mục phim truyện điện ảnh. Dẫu vậy, bộ phim chỉ thực sự nổi tiếng kể từ ngày ra rạp chính thức theo đề án của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, thí điểm bán vé duy nhất tại Trung tâm Chiếu phim Quốc gia Hà Nội.
Nhờ clip review của Tiktoker Giao Cùn cùng với sự hưởng ứng từ giới trẻ và truyền thông, “Đào, phở và piano” nhanh chóng trở thành một cơn sốt lớn, rạp chiếu quốc gia luôn phải chịu tình trạng quá tải khi có hàng dài người dân chờ mua vé. Sức ảnh hưởng của bộ phim lan rộng đến mức Cục Điện ảnh phải gửi đơn xin Bộ Văn hóa cho phim công chiếu trên cả nước.
Nguồn: Báo Thanh Niên
Có thể thấy, dòng phim lịch sử hiện nay đã dần được phát triển hơn, ngày càng nhiều tác phẩm đặc sắc đã được phát hành, công chiếu. Điều đó chứng minh phim lịch sử vẫn giữ một vị thế cao trên thị trường phim ảnh, khẳng định sự quan tâm và niềm yêu mến của người dân với cội nguồn dân tộc.
Writer: nnnhi
Source: Wikipedia, VTV, Báo Thanh Niên
