Khi kể tên những vị đạo diễn gốc Việt tài năng nhất, chắc hẳn không thể kể đến Trần Anh Hùng, người đầu tiên và duy nhất đưa điện ảnh Việt Nam xuất hiện tại Oscar với “Mùi đu đủ chín”. Sau hơn 20 năm, vị đạo diễn tài hoa ấy lại khiến cho giới điện ảnh phải nhắc đến tên mình một lần nữa với bộ phim “The taste of everything” (tựa việt: Muôn vị nhân gian).
Nguồn ảnh: Wikipedia
Muôn vị nhân gian được lấy cảm hứng từ cuốn tiểu thuyết lâu đời của Pháp tên “The Passionate Epicure” mà tôi xin phép được dịch là “Người tận hưởng đam mê” với người tận hưởng thứ đam mê thi vị chốn bếp núc chính là đầu bếp Dodin và Eugene, người đã đồng hành cùng ông suốt 20 năm. Nhìn chung, bộ phim có nội dung không quá cầu kỳ, thậm chí là vô cùng đơn giản. Xuyên suốt “Muôn vị nhân gian” là những câu chuyện được kể xung quanh gian bếp tại dinh thự của Dodin, từ những bữa ăn của vị đầu bếp với những người bạn của ông đến cô hầu gái Pauline đầy tiềm năng được Dodin phát hiện với khả năng cảm nhận vị món ăn hay cho đến căn bệnh đầy đau đớn của Eugene. Tất cả những câu chuyện trong phim dù là tích cực hay tiêu cực cũng đều được thể hiện một cách nhẹ nhàng. Thậm chí, với sự ra đi của Eugene, chúng ta có thể cảm thấy buồn, cảm thấy mất mát nhưng đó cũng là một sự ra đi đầy thanh thản và chúng ta cũng có đủ thời gian để đón nhận sự ra đi ấy. Tưởng chừng như một kịch bản đơn giản, quá bằng phẳng sẽ khiến cho tôi, một đứa luôn đặt nội dung phim lên đầu, sẽ cảm thấy nhàm chán với bộ phim nhưng không, chính sự giản đơn, nhẹ nhàng đó chính là thứ gia vị đầy hoàn hảo cho món ăn Pot-au-feu mà Trần Anh Hùng mang đến cho người xem.
Trích phim: Muôn vị nhân gian
Để nói về vẻ đẹp thật sự của “Muôn vị nhân gian”, chúng ta phải nói đến bối cảnh. Trước hết, tôi phải thừa nhận rằng, Trần Anh Hùng thực sự là một thiên tài trong việc truyền tải cảm giác thông qua ngôn ngữ điện ảnh. Từ những “Mùi đu đủ chín”, “Xích lô” hay bây giờ đây là “Muôn vị nhân gian”, tôi đều thấm nhuần được tư duy làm phim đầy sáng tạo và hiếm có của vị đạo diễn gốc Việt này.
Ngay từ mở đầu phim, Trần Anh Hùng đã khiến bụng của người xem sục sôi bằng một trường đoạn đến 15 phút trong gian bếp nơi mà Dodin, Eugenie, Violette và Pauline đang tất bật nấu ăn. Phải đấy, thứ đầu tiên xuất hiện trước mắt người xem chính là những món ăn được làm một cách tất bật, kỹ lưỡng và vô cùng ngon miệng. Cái tài của Trần Anh Hùng chính là nằm ở ngôn ngữ điện ảnh đại tài của ông khi ông đã truyền tải và chuyển hóa hoàn hảo mùi và vị của từng món ăn lên màn ảnh, khiến cho chúng ta, những người đang há hốc mồm tận hưởng những món ăn đó bằng thị giác cũng có thể cảm nhận chúng bằng vị giác và khứu giác như thể những món ăn ấy đang được bày sẵn trước mặt chúng ta vậy. Giờ đây, chúng ta mới hiểu ra được rằng, chính sự nhẹ nhàng trong cốt truyện phim chính là đòn bẩy đầy sức nặng, thức tỉnh toàn bộ những giác quan khác của người xem tận hưởng từng dư vị của từng món ăn.
Giống như chính đạo diễn Trần Anh Hùng đã chia sẻ, tư duy làm phim của ông chính là đánh mạnh vào cảm giác của người xem khiến họ thưởng thức chúng không phải bằng cái đầu duy lý nữa mà bằng cảm giác của ngôn ngữ cơ thể. Thật vậy, khi mà chúng ta không phải đặt quá nhiều trọng tâm vào suy nghĩ, suy đoán về cốt truyện phim, khi chúng ta được cởi bỏ xiềng xích của tư duy chính là lúc chúng ta được quyền duy mỹ, được thoải mái, tự do tận hưởng những vẻ đẹp mà chỉ có điện ảnh mới có thể mang lại được.
Trích phim: Muôn vị nhân gian
Ngoài những món ăn đầy nghệ thuật, vẻ đẹp của “Muôn vị nhân gian” còn được thể hiện qua ánh nắng. Hẳn các bạn cũng đã từng được chiêm ngưỡng vẻ đẹp của ánh nắng trong những bức ảnh, những tập thơ trữ tình; tôi cũng vậy. Nhưng chỉ khi đến với “Muôn vị nhân gian”, tôi mới hoàn toàn cảm nhận được sự lung linh, hùng vĩ của ánh sáng. Với những cú máy dài, những góc quay trung và cận, căn bếp nhỏ của Dodin được chiếu sáng bởi những tia nắng dịu nhẹ. Tia nắng ấy cho ta cảm nhận được những tình cảm đầy ấm áp được nảy nở ngay trong từng món ăn. Đó không chỉ là tình cảm của một người đầu bếp dành cho món ăn của mình, đó còn là tình cảm của một người nghệ sĩ đã gắn bó với những tác phẩm nghệ thuật suốt 20 năm và còn là tình cảm giữa những con người đã đi cùng nhau gần nửa đời người. Cái ánh ấm áp ấy khiến cho tôi cảm giác nhẹ nhàng và thân thương đến khó tả.
Nguồn ảnh: Moveek.com
Chắc hẳn, dù lấy bối cảnh là nước Pháp những năm 90, nhưng Trần Anh Hùng, một người gốc Việt cũng đã thổi một chút dư vị Á Đông vào chính căn bếp đó. Bên cạnh việc tạo cảm giác ấm áp, thân thương trong gian bếp nhỏ, ánh nắng còn là sự ẩn dụ đầy tinh tế dành cho tình yêu giữa Dodin và Eugenie, chi tiết mời các bạn đón đọc tại phần 2 của bài viết phát hành vào ngày 19/6 này nhé!
Xuân Phát
Tuyệt vời